การบนบานและการแก้บนพระธาตุศรีสองรักเนื่องจากประชาชนชาวจังหวัดเลย และจังหวัดใกล้เคียงต่างถือว่า พระธาตุศรีสองรัก เป็นปูชนียสถานอันเป็นที่เคารพสักการะ และเชื่อว่าเป็นปูชนียสถานศักดิ์สิทธิ์ สามารถคุ้มครองให้หายจากโรคภัยไข้เจ็บและขจัดสรรพภยันตรายทั้งปวง ดังนั้นเมื่อผู้ใดมีเหตุเภทภัยเกิดขึ้น เช่น การเจ็บป่วย การเกรงกลัวว่าจะถูกทำร้าย การขอให้อยู่เย็นเป็นสุข ขอให้สอบผ่าน ขอให้กิจการฟื้นฟู ขอให้เดินทางปลอดภัย ขอให้ลูกหลานเป็นเด็กดี ฯลฯ และการมีภารกิจที่จำเป็นที่จะต้องฝาภยันตราย เช่น การไปรบ ไปค้าขายทางไกล การมีปัญหาอย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้น นอกจากจะไปบนบานต่อศาลเจ้าประจำเมืองของอำเภอด่านซ้ายทั้ง 4 แห่งแล้ว ก็มักจะบนบานขอความคุ้มครองจาก องค์พระธาตุศรีสองรักควบคู่กันไปด้วย เพื่อขอให้องค์พระธาตุศรีสองรักคุ้มครองและช่วยขจัดภยันตรายทั้งปวง

การบนบาน การบนบานองค์พระธาตุศรีสองรัก ที่พระธาตุศรีสองรัก จะให้พ่อแสน คนใดคนหนึ่ง ที่เข้าเวร ณ วันนั้น ทำพิธีบนบานให้ หรือขอให้ทำพิธีบนบานให้โดยเฉพาะก็ได้

การบนบานโดยเฉพาะทำได้โดยผู้บนบานนำดอกไม้และเทียนที่เรียกว่า ขัน 5 และขัน 8 ใส่ขันหรือพาน ขันละ 5 คู่ และ 8 คู่ ขอให้พ่อแสนผู้ใดผู้หนึ่งช่วยทำพิธีบนบานต่อองค์พระธาตุศรีสองรัก โดยบอกว่าจะบนบานด้วย ต้นผึ้งใหญ่ หรือ ต้นผึ้งน้อย อย่างใดอย่างหนึ่ง หรือทั้งสองอย่าง และเมื่อเรื่องราวหรือธุรกิจที่บนบานสำเร็จเรียบร้อยแล้ว ก็ไปทำการแก้บนตามที่ บนบานไว้ต่อไป