ประวัติพระธาตุศรีสองรัก

พระธาตุศรีสองรัก ตั้งอยู่อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย บริเวณริมฝั่งแม่น้ำหมัน สร้างขึ้นในสมัยพระมหาจักรพรรดิแห่งกรุงศรีอยุธยา และพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช แห่งกรุงศรีสัตนาคนหุต หรือ เมืองเวียงจันทร์ในปัจจุบัน เมื่อปี พ.ศ. 2103 แล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2106 รวมระยะเวลาก่อสร้างนาน 3 ปี

พระธาตุศรีสองรัก สร้างขึ้นเพื่อเป็นสักขีพยานในการเจรจาสงบศึก เป็นการช่วยเหลือซึ่งกันและกันระหว่างกรุงศรีอยุธยา (สมัยพระมหาจักรพรรดิ) และกรุงศรีสัตนาคนหุต (ปัจจุบันคือ เวียงจันทน์สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว) กษัตริย์ทั้งสองพระองค์ทรงครองราชสมบัติตรงกับสมัยที่พม่าเรืองอำนาจ และมีการรุกรานดินแดนต่างๆ เพื่อขยายอิทธิพล สมเด็จพระมหาจักรพรรดิและพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชจึงตกลงรวมกำลังและเจรจาสงบศึกเพื่อต่อสู้กับพม่า จึงทรงกระทำสัตยาธิษฐาน ว่าจะไม่ล่วงล้ำดินแดนของกันและกัน จะเป็นพี่เป็นน้องกัน และเพื่อเป็นหลักฐานในการนี้ จึงแสดงความบริสุทธิใจต่อกัน โดยการสร้างเจดีย์ พระธาตุศรีสองรัก เป็นที่ระลึกในการทำไมตรีต่อกัน ณ กึ่งกลางดินแดนระหว่างแม่น้ำน่านและแม่น้ำโขง ซึ่งเป็นรอยต่อของทั้งสองราชอาณาจักรนั่นเอง

ทุกวันขึ้น 15 เดือน 6 ชาวอำเภอด่านซ้าย หรือ "ลูกผึ้งลูกเทียน" จะร่วมกันจัดงานสมโภชพระธาตุขึ้น โดยจะนำต้นผึ้ง มาถวายพระธาตุถือเป็นประเพณีอันศักดิ์สิทธิ์ที่เกิดขึ้นประจำทุกปี

พระธาตุศรีสองรัก กับตำนานที่น่ารู้

ด้วยเหตุที่พระธาตุศรีสองรัก สร้างขึ้นเพื่อเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เป็นปูชนียสถานที่สำคัญ ว่าด้วยเรื่อง สัจจะไมตรี จะไม่รบกันระหว่าง 2 ประเทศไทยและลาว พระธาตุศรีสองรักไม่ใช่วัด ผู้ที่จะมาสักการะพระธาตุศรีสองรักควรเคารพกฎระเบียบในการเข้าชมสถานที่ โดยมีข้อห้าม "สีแดง" หรือถือสิ่งของที่มีสีแดงเข้าไปบริเวณองค์พระธาตุ เพราะ "สีแดง" อาจเปรียบได้กับ "เลือด" ที่เป็นผลของการทำสงคราม ดังนั้น คนโบราณจึงมีการห้ามไม่ให้ผู้ที่สวมเสื้อผ้าสีแดงหรือโทนใกล้เคียง เข้าไปบริเวณองค์พระธาตุศรีสองรัก จนเป็นธรรมเนียมปฏิบัติสืบมาจนถึงปัจจุบันด้วยเช่นกัน

นอกจากนี้ยังมีตำนานความเชื่ออื่นๆ ที่กล่าวไว้ว่า พระธาตุศรีสองรักมี “นายมั่นนายคง” ยอมอุทิศชีวิตเป็นข้าคอยเฝ้าไปชั่วนิรันดร์ และตำนานเรื่องเจ้าพ่อกวน-เจ้าแม่นางเทียมว่า เป็นวิญญาณของชาย-หญิงที่ถูกกีดกันในความรักและมาเสียชีวิตลงที่พระธาตุแห่งนี้ ซึ่งทั้งคู่หนีเข้าไปในอุโมงค์ตอนก่อสร้างองค์พระธาตุ แต่ว่าช่างไม่รู้จึงได้ก่อสร้างปิดอุโมงค์จนทั้งสองเสียชีวิตกลายเป็นวิญญาณที่คอยเฝ้าปกปักรักษาองค์พระธาตุศรีสองรักมาจนถึงทุกวันนี้

รูปแบบทางสถาปัตยกรรมขององค์พระธาตุศรีสองรัก

พระธาตุศรีสองรัก เป็นศิลปกรรมแบบล้านช้าง ก่ออิฐถือปูนองค์พระธาตุสูงประมาณ 19.19 เมตร ฐานกว้างด้านละ 10.89 เมตร ฐานเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัส ย่อมุมไม้สิบสอง องค์ระฆังทรง "บัวเหลี่ยม" คล้ายพระธาตุพนม พระธาตุหลวง (เวียงจันทน์) พระธาตุศรีโคตรบอง (แขวงคำม่วน) และอีกมากมายแถบลุ่มน้ำโขง

พระธาตุศรีสองรักสร้างขึ้นถวายเป็นอุเทสิกเจดีย์ (หมายถึงเจดีย์สร้างขึ้นโดยเจตนาอุทิศให้พระศาสนา โดยไม่กำหนดว่าต้องเก็บรักษาสิ่งใด) แต่ก็มีหลายคนเชื่อว่ากษัตริย์ทั้งสองพระองค์น่าจะนำสิ่งศักดิ์สิทธิ์ อาทิ พระพุทธรูป พระธรรมคัมภีร์บรรจุไว้ตามความเชื่อในศาสนาพุทธรอบบริเวณองค์พระธาตุมีการปูพรมไว้รอบพระธาตุเพื่อให้ผู้ศรัทธาสามารถเดินอธิฐานรอบๆ พระธาตุ ได้ และบริเวณโดยรอบยังร่มรื่นไปด้วยต้นลั่นทมหรือลีลาวดีมีดอกสีขาว ซึ่งเป็นต้นไม้ประจำชาติของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ณ บริเวณนี้เอง จะเห็นได้ว่ามีผู้มาสักการะพระธาตุศรีสองรักกันอย่างเนื่องแน่น มีการนำ ต้นผึ้ง มาถวายสักการะแด่องค์พระธาตุศรีสองรัก

ส่วนงานวันเพ็ญวิสาขบูชา (งานสมโภชพระธาตุศรีสองรัก) ที่จัดทุกๆปี ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ชาวอำเภอด่านซ้าย โดยชาวบ้านจะพร้อมใจกันนำ “ต้นผึ้ง” หรือ “ต้นดอกเผิ่ง” (ในภาษาอีสาน) ทำจากโครงไม้ไผ่เป็นทรงสามเหลี่ยมหรือทรงหอปราสาท กรุด้วยลวดลายงานแทงหยวกจากนั้นประดับด้วย "ดอกผึ้ง" ซึ่งทำจากแผ่นเทียนกลมๆ บางๆ ตากแดดแล้วจับเป็นกลีบ ตกแต่งเป็นต้นผึ้งมีดอกบานไม่รู้โรย หรือขมิ้นหั่นเล็กๆ ติดตรงกลางแทนเกสรดอกไม้ แล้วจึงนำมาบูชาถวายแด่องค์พระธาตุ ซึ่งแต่ละปีจะมีชาวด่านซ้ายและชาวเลยและผู้ที่นับถือศรัทธาที่เรียกว่า ลูกผึ้งลูกเทียน หรือ ลูกผึ้งหลานเทียน มาร่วมงานเป็นจำนวนมาก ใครที่มาขอพรองค์พระธาตุศรีสองรักแล้วบนด้วยต้นผึ้ง ก็มักจะสมหวัง อาทิ ขอเรื่องหน้าที่การงาน การเดินทางต่างประเทศ การสอบเข้า การสอบตำแหน่งต่างๆ การค้าชายที่ดิน การขอบุตร การขอคู่ครอง การให้คำมั่นสัจจะอธิษฐาน การขอความคุ้มครองทั้งครอบครัว การทำมาค้าขึ้น การค้าขายออนไลน์ได้เงินหลักล้าน ขอให้หายป่วย ขอให้ชีวิตดีขึ้น โดยของคุณไสยมนต์ดำ การออกรถใหม่ การเดินทางแคล้วคลาดปลอดภัย หรือต้องการตั้งหลักเพื่อหาสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจ เป็นต้น

ไม่ควรนำเด็กต่ำกว่า 3 ปีขึ้นไปนมัสการ ก่อนท่านจะทำหรือประกอบพิธีใดๆ ที่เกี่ยวกับองค์พระธาตุศรีสองรัก ขอให้ปรึกษาคณะพ่อแสนหรือเจ้าหน้าที่ที่เฝ้าองค์พระธาตุก่อน

สถานที่ตั้งพระธาตุศรีสองรัก

พระธาตุศรีสองรัก ตั้งอยู่เลขที่ 86 บ้านหัวนายูง หมู่ที่ 14 ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย

การเดินทางไปพระธาตุศรีสองรัก

พระธาตุศรีสองรัก ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำหมัน ห่างจากตัวอำเภอด่านซ้ายประมาณ 1 กิโลเมตร หรือห่างจากตัวจังหวัดเลย 80 กิโลเมตร ไปตามทางหลวงหมายเลข 203 แล้วแยกขวาตรงกิโลเมตรที่ 66 เข้าทางหลวงหมายเลข 2013 อีก 15 กิโลเมตร ถึงอำเภอด่านซ้ายจากนั้นแยกขวาเข้าเส้นทาง 2113 อีก 1 กิโลเมตร สังเกตป้ายมีบอกทางไว้ในจุดเลี้ยวสำคัญชัดเจน

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่หมายเลข 096-225-5397